Lütfen bekleyin..
İftar duası:
Allah’ım senin için oruç tuttum. Sana iman ettim. Senin verdiğin rızıkla orucumu açtım. (Muğnil Muhtac Sayfa: 134)
Oruç niyeti:
Allah rızası için bu senenin farz orucunu eda etmeye niyet ettim. (Muğnil Muhtac Sayfa: 130)
Ramazan ve Oruç ile ilgili açıklamalar:
-Dünden devam:
11. Parfüm ve kolonya orucu bozar mı?
Parfüm ve kolonya Hanefî mezhebine göre; orucu bozmaz ve zarar vermez, Şâfîi mezhebine göre ise; haramdır, çünkü bu maddeler necis olarak belirlenmiştir. Kullanılmasına cevaz verilmez.
12. Oruçlu kimse diş tedavisi yaptırabilir mi?
Oruçluyken diş tedavisi yaptırmak; tedavi esnasında ağızda biriken kan ve suyun yutulmaması şartıyla orucu bozmaz. 13. Diş fırçalamak orucu bozar mı?
Oruçlu iken ağız ve diş temizliğinin diş fırçası ve diş macunu kullanarak yapılması oruca zarar vermez. Ancak yutma tehlikesi bulunduğundan dikkatli olunması lazım.
14. Sakız çiğnemek orucu bozar mı?
Önceden çiğnenmiş, şekersiz, tatsız bir sakızın çiğnenmesi orucu bozmamakla beraber yutulma tehlikesi bulunduğundan mekruh sayılmıştır.
15. Kan aldırmak orucu bozar mı?
Esasta kan aldırmak orucu bozmamakla birlikte, oruçlunun direncini düşürdüğü ve güçsüz düşürdüğü için mekruh görülmüştür.
16. Kusmakla oruç bozulur mu?
Mide içindeki gıdanın kendiliğinden dışarı atılması, yani kusma irade dışı gerçekleştiğinde oruç bozulmaz.
17. Uçakla seyahat eden oruçlu şahıs iftarını nasıl yapar?
Uçmakta olan oruçlu şahıs, üzerinden geçmekte oldukları ülkede iftar vakti girdi ise, bu duruma itibar ederek orucunu açar.
18. Orucu bozmayan güncel şeyler nelerdir?
Tırnak, saç, sakal kesmek. Vücut temizliği yapmak, saç boyamak, göze sürme çekmek, yüze makyaj yapmak, çiçek, esans, misk koklamak, öpmek, gülmek, şakalaşmak, bağırmak, ağlamak, biriktirilmemiş tükürüğü yutmak, diş fırçalamak, göze ilaç damlatmak, lens takmak, takma dişleri ağza yerleştirmek, diş eti kanamasının tadını ağızda hissetmek, öksürükle ağza gelen balgamı yutmak, geğirtiyle boğaza gelen mide suyunun geri yutulması, burundaki sümüğü genizden çekip yutmak, sahurdan dişler arasında kalmış nohuttan küçük gıda artığını yutmak, eşini uğurlarken sarılmak, öpmek, çocuklara sarılıp öpmek, onlarla oynamak, dedikodu yapmak-yalan söylemek (fakat günah işlenmiş olur), serinlemek için eli, yüzü yıkamak veya duş almak, bakarken veya düşünürken boşalma yaşamak orucu bozmaz.
19. Oruç fidyesi nedir? Kimler fidye verir? Fidye ne kadardır?
Ağır bir hastalığa yakalanan ve iyileşme umudu olmayan hastalar ve oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlılar tutamadıkları oruçlarının kâzasını hiçbir zaman yapamayacaklardır. Bu durumda onlar tutamadıkları oruçların borcundan kurtulmak için kurtuluş bedelini, yani fidyesini verirler. Fidye, "her bir oruç için bir fakiri doyuracak" şeklinde verilir. Fidyenin miktarının alt çizgisi budur. Fidyenin, kişinin mutfak harcaması göz önünde tutularak belirlenmesinde de hayır vardır.
20. Ramazan orucunu tutamayacak hastanın fidyelerini Ramazan ayı çıkmadan vermek doğru mu?
Oruç fidyesi, oruç tutamadıkça verilir. Geleceğe yönelik borç ödeme olmaz. Çünkü gün yaşanmadıkça, oruç borcu meydana gelmedikçe fidye verilmez.
21. Oruçluya mekruh haller nelerdir?
Tükürüğünü ağızda biriktirip yutmak, zorunlu olmadığı halde bir şeyin tadına bakmak, ağza alıp çiğnemek, zayıf düşecek şekilde kan vermek, ağır işlere girişerek vücudu yormak, uykusuz bırakmak.
22. Farz olmasının şartları nelerdir?
Farz olması için öncelikle Müslüman olmak gerekir. İkinci olarak ergenlik çağına girmiş ve akıllı durumda olmalı ve üçüncü olarak oruç tutmaya gücü yetmelidir.
23. Hasta oruçlarını tutamadan ölse, oruç fidyelerini eşi veya çocukları onun yerine verebilir mi?
Ölünün arkasından oruç borçlarının fidyesi yakınları tarafından verilmesi câizdir. Vefat edenin günahlarının affına yakınlarının yardımcı olması beğenilen, övülen (mendup) bir davranıştır.
24. Oruç fidyesi bir fakire mi, yoksa birkaç fakire mi verilir?
Tutulamayan oruçların fidyeleri bir fakire verilebileceği gibi birçok fakire de pay edilebilir.
25. Orucun sıhhat şartları nelerdir?
Tutulan orucun geçerli olabilmesi için öncelikle niyet getirilmiş olması, daha sonra orucu bozan hallerden kesinlikle uzak durmak gerekir. Ayrıca bayanların regl ve loğusa hallerinden çıkmış olmaları gerekmektedir.
26. Ramazan orucuna her gün niyet şart mı?
Oruç bir ibadettir. İbadeti âdetten ayırt etmek için başlamadan evvel niyet şarttır. Tutmak istenilen oruca kalben olsun niyet etmek yeterlidir. Fakat niyetin dille ifade edilmesi takdir gören bir davranıştır. Hanefilere göre; Oruç için sahura kalkmak da niyet sayılır. Şafiilerde niyetin kalben getirilmesi gerekir. Dille getirmek sünnettir. Ramazan'ın her günü için ayrı ayrı niyet etmek; fakihlerin çoğunluğuna göre şarttır. Çünkü her bir günün orucu kendi başına bir ibadettir.
27. Orucun niyet vakti ne zaman başlar, ne zaman biter?
İçinde bulunulan gün bitmeden, yani güneş batmadan ertesi gün tutulacak oruç için niyet edilemez. Ramazan orucunun kazâsı, başlanılmış bir nafile orucun kazâsı, bütün kefâret oruçları ve zamanı belirlenmemiş (mutlak) adak oruçlarının niyet zamanı; gecenin başlaması ile bitimine kadardır.
Ramazan orucu, zamanı belirlenmiş adak orucu, bütün nâfile oruçlar ki bunlar belli bir zamana bağlı olan oruçlardır. Bu oruçların niyeti; akşam güneşinin batışından itibaren ertesi günün yarısından (öğleden) öncesine yani istivâ zamanından önceye kadar; 'hiçbir şey yememiş olma şartıyla' yapılabilir. Daha sonraya kalan niyet geçerli değildir.
28. Kefaret orucu olan bir bayan hayız (aybaşı kanaması) durumundan ötürü nasıl peş peşe oruç tutabilir?
Kefâret orucu olan bayan oruçlarına başlar, hayız olana dek oruca devam eder. Söz konusu döneme girdiğinde orucuna ara verir ve bitene kadar bekler. Daha sonra gusül alıp bıraktığı yerden oruçlarına devam eder.
29. Namaz kılmayanın tuttuğu oruç kabul edilir mi?
Müslüman tüm ibadetlerini yapmakla mükelleftir. Namaz kılar, zekat verir, ramazan orucunu tutar, imkan bulduğunda haccını yerine getirir. Bunlardan birini özürsüz olarak terk edenler hakkında İslam âlimleri çeşitli görüşler ileri sürmüşlerdir. Bazıları bunlardan birini terk ederse kâfir olduğu görüşünde, bazıları sadece namazı terk edenin kafir olacağı görüşündedirler. Çünkü namazın ALLAH katında özel bir konumu vardır.
Bir hadiste şöyle buyurmaktadır: “Kulla küfür arasında namazı terk etmek vardır.” -Müslim-
Namazı kasten terk edenin kafir olduğunu söyleyenler böyle bir kimsenin orucunun kabul edileceğini de zannetmezler, çünkü kafirin yapacağı ibadetler asla kabul edilmez.
İslam Alimlerinden çoğu böyle kimselerin ALLAH ve Resulü’ne ve Resul’ün getirdiklerini inkar etmeksizin tasdik ettikleri müddetçe iman ve İslam üzerine kalacaklarını söylemektedirler. Bu cumhur alimleri (Alimlerin geneli), bu tür insanların sadece fasık olduğunu söylemişlerdir. ALLAH daha iyi bilir, bu görüş hakka daha yakın olanıdır. Buna göre inkar ve alay etmedikçe bazı farzları tembelliğinden yerine getiremiyorlarsa iman ve İslam bakımından noksandırlar. Terke devam ettikleri müddetçe imanlarından korkulur ama güzelce işledikleri amellerinin karşılığı ALLAH katında zayi olmaz. Yaptığı iyiliğin sevabı da, yaptığı faniliğinde vebali amel defterinde yazılacaktır. Cenabı ALLAH buyuruyor ki: “İşledikleri ameller küçük büyük hepsi yazılıdır.” Başka bir ayette: “Kim zerre miktarı hayır işlerse onun mükâfatını görecek, kim zerre kadar kötülük işlerse onun cezasını görecektir.” Demek ki kişinin namaz kılmasa da orucu sahihtir. ALLAH daha iyi bilir.
30. Oruçlu iken arkadan veya önden fitil koymak orucu bozar mı?
Oruçlu iken arkadan fitil kullanmak orucu bozar. Bundan dolayı sadece kazâ gerekir, kefâret gerekmez.
Kadının cinsel organına ilaç veya benzeri herhangi bir şeyin akıtılması veya doktora muayene olması orucunu bozar. Kazâ gerekir. Erkeğin cinsel organının içine akıtılan ilaç Hanefîlere göre orucu bozmaz; Şafiilere göre ise bozar.
31. Düşük yapan kadının orucu bozulur mu?
Düşük yapan bir kadının yaptığı düşüğün saç, tırnak gibi bazı uzuvları belirgin hale gelmişse bu kadın, yaptığı bu düşükle loğusa sayılır ve orucu da bozulur.
32. Oruçlu iken buruna, göze damlatılan ilaç orucu bozar mı?
Burna akıtılan ilaçla oruç bozulur. Bu durumda oruçlu o günkü orucuna devam eder. Ramazan'dan sonra bir gün kaza eder. Göze damlatılan ise -eseri boğazda hissedilse bile- orucu bozmaz.
33. Oruç tutmanın yasak olduğu günler nelerdir?
Ramazan bayramının birinci günü, Kurban bayramının dört günü oruç tutulmaz, câiz değildir. Tahrimen mekruhtur. Bayram günü yakınlarımızla bayramlaşmak, yiyip içmek, sevinçlere ortak olmak gereklidir. Bu günlerde oruç tutulacak olsa günah işlemiş olmakla beraber oruç geçerlidir. Bu oruç bozulacak olsa kazâ ve kefâret gerekmez. Çünkü câiz olmayan bir görev yüklenilmiştir.
34. Alkollü iken oruç tutulabilir mi?
Alkol alarak sarhoş olmuş kişiler namaz kılamaz, oruç tutamazlar. Ancak alkolün tesiri bitip bilincine kavuştuğunda oruç tutabilir. Çünkü ibadetlerde bilinçli yani aklı başında olmak şarttır.
35. Oruçlu iken ağrıyan dişe ilaç koymak orucu bozar mı?
Ağrıyan dişin sancısını kesmek için dişe damlatılan veya koyulan ilaç, yutulmadıkça orucu bozmaz.
36. Oruçlu tiryakinin sigara dumanını soluması veya dumanın boğazına kaçması orucunu bozar mı?
Sigara dumanının havaya karışmış halini teneffüs etmek orucu bozmaz. Çünkü insan hava almak zorundadır. Teneffüs olayı yeme, içme ile ilgili değildir. Fakat bilerek, isteyerek sigaranın tütmekte olan dumanını, buhurdanlığın dumanını içine çekmek, duman üzerinde nefes almak orucu bozar.
37. Geçici hastalığın, hayızın (regl), loğusalığın sebep olduğu kazâ oruçlarının fidyesi verilir mi?
Bu oruçların fidyesini vermek gerekmez. Kişi iyileştiğinde, yani oruç tutacak duruma geldiğinde Ramazan ayı dışında kazâ oruçlarını istediği günlerde tutar.
38. Sigara içmek, morfin yapmak orucu bozar mı?
Sigara, nargile gibi keyf veren tütün kökenli dumanlı maddeler ile tiryakilik gereği alınan tüm maddeler (morfin gibi) oruç yasakları kapsamına girmektedir. Oruçlu iken bu tür maddelerden bir tanesi kullanıldığında oruç bozulur.
39. Oruçlu kimsenin yapması uygun olan şeyler nelerdir?
Oruçlu kişinin, dilini gereksiz sözlerden, kötü-çirkin kelimelerden koruması, gözlerini ve ellerini helâl olmayan şeylerden çekmesi, her zamankinden daha fazla kibar ve nazik olmaya çalşması, vaktini ilim yaparak, Kur'an okuyarak, dua, salâvat, zikir ve insanların faydalanacağı işlerle doldurarak geçirmesi, yardıma muhtaçlara maddî ve mânevî yardımlarda bulunması, temizlenmesi gerektiğinde oyalanmaması, iftar yemeğinde aceleci olması, fakir oruçlulara kolaylıklar sağlaması, şefkat ve merhametinin sınırlarını genişletmesi kendisi için müstehaptır. Yani bu şekilde hareket ettiğinde oruçlarının sevabı gayreti ölçüsünde katlanarak artar.Kişi oruçlu olduğunun bilincinde olduğu halde abdest suyundan yanlışlıkla içse, denizde yüzerken su yutsa, banyo yaparken ağzına aldığı suyu yutsa orucu bozulur, kazâsı gereklidir.
Hazırlayan: Veysi Demir
